Dorośli i dzieci w wypadkach komunikacyjnych – priorytety
Dorośli i dzieci w wypadkach komunikacyjnych - priorytety
Wakacje nieuchronnie zbliżają się do końca. Od lat miesiące letnie to także wzrost liczby wypadków i zdarzeń drogowych. Policyjne statystyki mówią, że do dnia 27.08.2020 w Polsce doszło aż do 394 zdarzeń ze skutkiem śmiertelnym.
Liczba wypadków z udziałem dzieci wzrasta w miesiącach letnich. W 2019 roku na “podium” uplasowały się: czerwiec (312), lipiec (243) i sierpień (253). Najwięcej dzieci zginęło w czerwcu (18) i w sierpniu (10). W minionym roku wydarzyło się łącznie 2 387 wypadków drogowych z udziałem dzieci w wieku 0-14 lat. 68 dzieci poniosło śmierć, a 2 621 zostało rannych. Warto jednak zaznaczyć, że sumy te uwzględniają także inne zdarzenia komunikacyjne: rowerowe, deskorolkowe, łyżworolkowe itp.
Kogo i jak ratować? Czy ratowanie dzieci jest priorytetem?
Wyobraźmy sobie, że najeżdżamy na wypadek samochodowy. Wiemy co należy zrobić, jak zadbać o bezpieczeństwo własne, wezwać służby ratunkowe i udzielić pierwszej pomocy. Poszkodowanymi są zarówno osoby dorosłe jak i dzieci. Komu pomagamy w pierwszej kolejności? Dziecku czy osobie dorosłej?
Generalna zasada udzielania pomocy jest taka: uratuj jak najwięcej osób. Wyznaczając sobie ten cel miej jednak na uwadze: liczbę ratowników oraz sprzętu zgromadzonego na miejscu zdarzenia. W takich sytuacjach zasadnym jest oczywiście udzielenie pomocy w pierwszej kolejności tym, którzy najbardziej jej potrzebują – a więc tym z obrażeniami, które bezpośrednio zagrażają ich życiu.
Decyzja komu jako pierwszemu udzielić pomocy jest jedną z najtrudniejszych jaką musimy podjąć i z jakimi na co dzień mierzą się ratownicy. Wśród poszkodowanych mogą być kobiety, dzieci, osoby młodsze i starsze. Każda z nich może oczekiwać, że to właśnie jej lub komuś z jej najbliższej rodziny priorytetowo udzieli się pomocy. Słowem: mierzymy się z decyzją, która zaważy na tym czy dany człowiek, w oczekiwaniu na pomoc, przeżyje lub nie.
Medyczna segregacja ratunkowa. Jak robią to służby?
Najczęściej poszkodowani dzieleni są na cztery kategorie pilności tj. kolejność udzielania pomocy medycznej:
1/ Natychmiastowa – dla tych, których obrażenia ciała w krótkim czasie doprowadzą do śmierci.
2/ Pilna – dla poszkodowanych z obrażeniami, których leczenie może zostać odłożone na pewien czas, a więc w chwili badania nie występuje bezpośrednie zagrożenie życia.
3/ Odroczona – dla poszkodowanych z lekkimi obrażeniami, których życie i zdrowie nie będą zagrożone nawet w czasie długiego oczekiwania na nadejście pomocy.
4/ Najniższy priorytet – poszkodowani prawdopodobnie nie do uratowania w danej sytuacji.
Jak to zrobić?
Załóżmy, że wśród poszkodowanych są osoby nieprzytomne, ale jeszcze nie wiemy czy oddychające (ocenimy to później) oraz osoby przytomne z masywnymi krwotokami. To właśnie udzielenie pierwszej pomocy tej drugiej grupie osób jest dla nas priorytetowe, od nich zaczynamy. W takim przypadku „krwotok ma pierwszeństwo”. Jeżeli jesteśmy sami na miejscu takiego zdarzenia i nie ma potrzeby ewakuacji poszkodowanych z pojazdu (np. pojazd się nie pali) to w pierwszej kolejności powinniśmy zająć się tamowaniem krwotoków u poszkodowanych, u których one występują. Niezależnie od ich wieku.
Kolejnym etapem po zatamowaniu krwotoków wynikających z urazów będzie ocena przytomności i oddechu pozostałych poszkodowanych osób. Jeżeli mamy taką możliwość, robimy to już w pojeździe. Jeżeli nie mamy to ewakuujemy poszkodowanego i robimy to poza pojazdem.
Przypominamy – udrażniając drogi oddechowe poszukujemy minimum 2 prawidłowych oddechów w ciągu 10 sekund. Jeśli się pojawią, będzie to dla nas sygnał, że taki poszkodowany jest nieprzytomny, ale oddychający. Ułożymy go wtedy w pozycji bezpiecznej i będziemy oczekiwać na przyjazd służb ratunkowych. Zero oddechów lub jeden oddech będą dla nas sygnałem do rozpoczęcia resuscytacji krążeniowo-oddechowej.
Jeśli jednak sytuacja wymaga ewakuacji poszkodowanych z pojazdu to właśnie od tego powinniśmy rozpocząć działania pierwszo-pomocowe.
Jak wyselekcjonować poszkodowanych, którzy „najmniej” (na dany moment) potrzebują pomocy? Wystarczy głośno poprosić aby osoby, które mogą chodzić przeszły w jedno wyraźne określone miejsce. Grupa osób, które są w stanie się poruszać i pozostają w logicznym kontakcie będzie dla nas tą, która na danym moment potrzebuje od nas pomocy odroczonej. Wrócimy do niej na późniejszym etapie działań – ich stan również wymaga monitorowania, ponieważ może ulec zmianie.
Nasze działania krok po kroku
- Wydzielamy osoby, które potrzebują pomocy odroczonej lub na dany moment nie potrzebują jej wcale. Prosimy głośno wszystkich, aby udali się w wyznaczone miejsce. Jeżeli są w stanie chodzić, pozostają w kontakcie logicznym, komunikują się z nami i nie mają widocznych obrażeń ciężkich np. masywnych krwotoków to zajmiemy się nimi na końcu.
- Staramy się sprawdzić stan wszystkich pozostałych poszkodowanych. Poszukujemy osób nieprzytomnych, nieoddychających oraz tych z obrażeniami powodującymi masywne krwotoki.
- Jeżeli ktoś jest nieprzytomny to w miarę możliwości udrażniamy jego drogi oddechowe i kontrolujemy oddech. Segregacja ta powinna nam zająć nie więcej niż 15 s na osobę.
- Kiedy znana jest nam liczba osób poszkodowanych – nieoddychających i oddychających to kolejnym krokiem jest pomoc osobom oddychającym z obrażeniami – niskim nakładem środków (zatamowanie krwotoku) można im bardzo szybko pomóc.
- Dopiero w następnej kolejności zajmujemy się osobami, które nie oddychają i wymagają resuscytacji.
Wyżej wymienionych interwencji w ramach udzielania pierwszej pomocy nauczysz się odbywając kurs pierwszej pomocy. To niezwykle ważne aby zdobywać wiedzę pierwszo-pomocową odbywając kurs z pierwszej pomocy gdzie w sposób praktyczny nauczymy się podejmowania decyzji i działań w sytuacji kryzysowej. Pamiętajmy, że udzielenie pierwszej pomocy to nie tylko nasz prawny, ale i moralny obowiązek.
Podsumowując. Po sprawdzeniu stanu wszystkich poszkodowanych zaczynamy udzielać pierwszej pomocy osobom z urazami (krwotoki), później przechodzimy do udzielania pierwszej pomocy osobom nieprzytomnym i nieoddychającym, czyli zaczynamy prowadzić resuscytację krążeniowo-oddechową. W takiej sytuacji „krwotok ma pierwszeństwo"
Źródła:
(1) http://statystyka.policja.pl/download/20/344365/Wypadkidrogowe2019.pdf
(2) http://www.policja.pl/pol/mapa-wypadkow-drogowych/527,Policyjna-Mapa-Wypadkow-Drogowych-ze-Skutkiem-Smiertelnym-Wakacje-2020.html
(3) https://policja.maps.arcgis.com/apps/webappviewer/index.html?id=3edc39b3b9654546a9d82f90551deeda
(4) www.gotowidoratowania.pl – kurs z pierwszej pomocy Wrocław, szkolenia z pierwszej pomocy we Wrocławiu
(5) https://www.mp.pl/ratownictwo/algorytmy/189061,triaz-system-segregacji-medycznej-start-jump-start-i-salt
